Okosi karoo la

luntang buuñaaringo
Luntang buuñaaringolu ka bo kari saba tambilaa, ì fele:


Ka doolu karang, taa leera foloo to.

26092008_160600_0.jpg”Faatu Siise”

N`na Okosi karoo la luntang buuñaaringo mu Jaaman dingo le ti, meng nene sabatita Kambiya bankoo kang jang. A ye Mandinka kango karang jang ne fo a ye a koyindi. A too mu Katrine Pfeiffer le ti, bari jamaa ka a kumandi a Kambiya too meng na, wo mu Faatu Siise le ti. A la bo koolaa Kambiya jang, a naata moolu karandi Mandinka kango la Jaaman bankoo kang.
 
A naata n`na kibaari bundaa kumpabo, adung a ning n`na kibaaritaalaa la kacaa keta teng ne:

Faatu, i la Mandinka kango seneyaata baake le. Kuma fo n`na kibaari karannaalu ye, i ye kango la kummaayaa je ñaameng.

Kabiring nte ye karango bang Jaaman bankoo kang, kuwo meng ye m maakoyi baake, wo mu taamoo le ti duniyaa kono, kaatu nga feng jamaa le je, mennu mang ke kiling ti. Misaalifee, moolu baluuñaalu, biring Tubaabu le mu bang, Araabu warang Moofingo, m`bee baluuñaa fatata le hani n`na saatewolu kono, adung nte ye wolu jamaa long taamoo le kono. Taamoo la kummaayaa buka fo noo kango kooma, kaatu ate le mu moo-wo-moo sambarango ti. Ning i mang kang jamaa moyi ñing duniyaa kono, kuwolu buka sooneyaa i bulu, ning i taata wandi bankoolu kang.

Moo jamaa ka kangolu le karang, mennu ka fo dinkiraa jamaa to duniyaa kono, ko meng Faransi kango, Ankalee kango, Jaaman kango, wolu ning ì ñongolu, bari ite mang i ñaa tiling baake wolu la. Mung daliila le be mutaring i bulu wo karoo la?  

Tooñaa le mu, bari ite fanaa ye kangolu mennu fo teng, wolu dammaa mang nafaa soto kangolu kono, bari kangolu bee le ye nafaa soto. M futata banku jamaa le to, wolu kono nga kango karang Najiriya bankoo kang, i ka a fo meng ye Hawusa. Nga Etiyopiya kango doo fanaa karang ne, i ka a fo meng ye Suwahili, adung nga Suusu kango fanaa moyi le. Kambiya jang, nga Mandinka kango le karang, aning Suruwaa kango domanding.

Kuma fo n ye i la Mandinka kango karango to Kambiya jang.

Sanji muwang ning naani koomanto, meng mu 1984 sango ti, n naata jang ne ko Tubaabu luntango. Bitung n naata sabati dinkiraa to, ì ka a fo daameng ye Laas Bundung, ka Mandinka kango karang fo sanji fula. Wo koolaa m muruta Jaaman bankoo kang. N naata muru nang Kambiya jang kotenke 1986 sango bandulaa maafango la, ka sabati Bakawu saatewo kono, ka n na Mandinka kango seneyandi. N na wo sabatoo kono jang, nga teeri jamaa le soto bankoo kang jang, kaatu Kambiyankoolu beteyaata le, adung ì timinoo diyaata moo karandoo la le fanaa. Wo koolaa le n naata muru Jaaman bankoo kang kotenke, ka moolu karandi Mandinka kango la, adung n ka kannasooroo fanaa ke kiitiibungo to le, ning wolu suulata n na deemaaroo la.

I la diyaamoo kono i ko, i ka moolu karandi Mandinka kango la. Fo i ye i fansung karambungo le loo?

Hanii! M mang m fansung karambungo loo, bari n na kuwo le janjanta dorong, kaatu nga m fansung bukoo le safee Mandinka kango to. Biring moolu ye n na kuwo kalamuta ko, nga Mandinka kango moyi le, ì doolu naata lafi, nga ì maakoyi kango ñing to. Bari n naata n foñoo le, kaatu n na karanding doolu ka a dati le dorong, ì ye a bula, adung doolu hakiloolu mang diyaa.

Saaying i fele bankoo kang jang. Mung kuu siifaa le mu i la natoo ti, warang i lafita ka mung kuu le ke saaying?

Saaying nte mu donnaa le ti, n ka moolu le karandi dongo la, n`na aada kuwolu to. M be sabati la Kambiya bankoo kang jang ne saaying, kaatu n lafita dulaa le loo la, moolu be kali aada kuwolu karang na daameng to. Daliiloo meng ye m bula wo la, n na koroosiroo to, aada kuwo mu feng ne ti, meng siyaata Kambiya jang, adung ì bee le kummaayaata. Nga aada kuu-wo-kuu karang, warang nga a je ñing bankoo kang, a nafaa ka wara baake le.

Mung ne mu i la yaamaroo ti moolu ye?
M be moolu wakilindi la taamoo la, ka dulaalu kumpabo, kaatu wo le ye nte ñaalu yelendi, aning n hakiloo. M be moolu fanaa yaamari la siifatanfansoo la, m`bee si ke baading kiling ti, ngà ñoo kanu, n`kana jutu ñoo la.