Julayi karoo la

luntang buuñaaringo
Luntang buuñaaringolu ka bo kari saba tambilaa, ì fele:

Ka doolu karang, taa leera foloo to.

N`na Julayi karoo la luntang buuñaaringo bota Ñoomi Nemakunku saatewo le to, Kambiya bankoo kang jang.
A too mu
Summer 030Ax.jpg          Juuju Seekaan

ne ti, bari jamaa ka a fo a ye ko Mbaajuuju. Ate mu kañelengo le ti, adung a meeta kañelengyaa la le. N`na kibaaritaalaalu taata a kumpabo, adung ì kacaata kañelengyaa kuwolu la, a ning aada kuu kotengolu. Ì la kacaa keta teng ne:
__________________________________________________  

Mbaajuuju, feng fo karannaalu ye i fango la kuwo to, aning mung ne ka ke kañelengyaa sababoo ti.

Ali a baraka baake. Ali la naa jang, a keta n ye seewoo baa le ti. Nte too mu Juujuu Seekaan ne ti ko ali ye a long ñaameng. Nte mang wuluu ñing saatewo kono jang, n wuluuta Jookaaduu le. Bari m meeta jang baake le saaying, kaatu dinding jamaa wuluuta m buloo kono jang ne, wolu doolu ning ì la dimbaayaalu le mu bii.

Daliiloo meng ka kañelengyaa saabu, wo mu jiidibaliyaa le ti. Misaalifee, ning musoo meng futuuta, a meeta, a mang dingo soto, warang a ka wuluu, bari a ka bono a dingolu la, wo le ka ke kañelengo ti.

Saaying, wolu ka ke kañelengo ti ñaadii le? Fo ì fangolu le ka naa bang, ì ye a fo ko, “N lafita dung na ali la kañeleng kafoo to le, kaatu m mang dingo soto warang n dingo buka baluu”?

Hanii, kañelengyaa buka ke wo ñaama. Moo doo daa la buloo kañelengyaa to, ko meng nga a fo ali ye ñaameng dorong ko, ning musoo meng buka jiidi warang a ka bono, wo le ka ke a ti. Adung wo ka ke teng ne: Ning moo doo la kulliyo be kering, ning wo jiidibaloo be siiring dorong, n`si naa, ngà monoo taa, ngà a bong a kang. Bitung ngà a muu a baloo bee la, ka a baloo bee lipang-lipang. Wo fanaa ka ke kañelengo ti wo le ñaama. Ning ngà wo ke meng na, bitung wo maarii ñaa ka jaa le, a buka malu adung kuu buka a dimi, a ka ke toolewo le ti. Hani moo meng ka ngooma, a ka faling ne. Kañelengyaa mu sawaroo le ti. Nte ye tulungo ke Tubaabu jamaa le ye, n ning ì ye n`nataali, n na nataaloolu futata hani Tubaabuduu.

Kara doo la fanaa, moo ka ke kañelengo ti biring a dindingyaa waatoo la. Wolu le ka kañeleng toolu soto, ko meng Siyaabatu, Tumbulu, Manlafi, Seneke, Suutee, Alamuta, Sunkutung ì ning ì ñongolu.

I ye ñing toolu mennu fo teng, fo wolu ye kotoolu soto le bang? Aning jumaalu le ka wo too fasongolu laa, alitolu kañelengolu le mu bang warang fo saatee alifaalu le mu?

Ntolu kañelengolu fangolu le ka ñing too fasongolu laa. Ko meng musoo meng ka bono, ning a wuluuta dorong, ntolu buka batu, a ye bo jibabungo la foloo. N`ka taa deenaanoo sika wo le ñaama, ngà a bula paanoo warang bootoo kono. N`ning a ye saatewo bee yaayi, bitung m`be n`dong na. Wo koolaa n`si a samba bantabaa to, ngà a wuree, bitung ngà a toolaa.

Ning kewo le mu, ngà a toolaa Seneke la, wo le mu, “A si taa senoo la a faa ye.” Ning musoo le mu, ngà a toolaa Tumbulu la. Wo le mu, “A si tu m bulu silang. Dukaree, Alla woo, ñing wo tu m bulu silang.” Bitung a si tu i bulu.

Too doolu mu Siyaabatu ning Alamuta le ti. Siyaabatu, wo le mu, “I si sii jang, i ye m batu. Dukaree, i si sii jang, i ye m batu, nte ye taa.” Alamuta, ning wo wuluuta, ning ngà a kung lii, n`si a fo a ye ko, “Alla muta, silang woo, ngà Alla muta le Mansoo.”

Bari ñing too siifaa dung ko meng Suutee, mung ne mu wo daliiloo ti?

Suutee mu meng ti, wo le mu ning musoo wuluuta, a dingo faata, janning sanji kilingo ka bang, a maarii ye konoo taa, a naata wuluu. Bitung n`si a fo a dingo ye ko Suutee. Wo le mu “Ngà i suutee le. Meng taata, wo le naata. Ngà i suutee le.”

Alitolu ka wo suutee noo ñaadii le ko, meng taata, wo le naata?

Ning meng ka bono, ning a wuluuta dorong, n`ka a dingo tuloo soo le. Ning wo dindingo naata faa, wo sanji kilingo kono a baamaa naata wuluu, ning i ye dindingo tuloo koroosi, i be soo je la jee. Bitung n`si a fo a ye ko, “Ngà i suutee le. Meng taata, wo le muruta nang. Ite woo, ngà i suutee le.”

Ali ye londi jamaa le soto ñing kañelengyaa la kuwo to. Jumaa le ye ali karandi ñing kuwolu bee la? Fo ite fanaa ka doolu karandi ñing kuwolu la le bang, kaatu saaying i fanaa keebaayaata le?

Mennu ye nte karandi ñing kañelengyaa la, saaying wolu jamaa le faata, wolu te kering. Mennu be nte koto, n fanaa ka wolu karandi le. Hani ì ye kuwolu soto, ì lafita ka mennu ke, ì ka naa n yaa jang ne ka n ñininkaa. Bitung n si wolu bondi ì ye ñooto, kaatu nte le mu ì la keebaa ti saaying. Kuu-wo-kuu naata, ì nte le tambindi ñaato.

Bari saaying, fo alitolu la ñing kañelengyaa fanaa ye loodulaa soto saatewo kono jang ne bang?

Ntolu kañelengolu loodulaa be kuwolu bee le to saatewo kono. Ning ntolu mang tara daamento, wo buka diyaa. Hani karambungo to jang, ning i ye kuu-wo-kuu soto, ì ka naa a fo n`ye le. Bitung n`si taa, ngà aada tulungo ke ì ye. Ngà pareerangolu fanaa soto le, mennu be ko booto faanoolu aning faani kotoo farang-farandingolu. Moolu bee faata fengolu mennu la, wolu le ka diyaa ntolu ye.

Musoolu mennu buka jiidi warang ì dingolu buka baluu, ning wolu wuluuta, n`ka wo feng manarankeelu le dung, bitung ngà m`buloo laa Alla Tallaa Mansoo ye ka duwaa. Ning ngà wo ke, Alla fanaa buka haañi n`na, a ka wo tu m`bulu le, wo deenaanoo buka faa.

Waati doo, n ka alitolu kañelengolu je le, ali ka bankoo ke moolu la monoo kono, warang ali ka kinoo ke ali la jiboolu kono. Mung ne ye a tinna ali ka wo kuu fasongolu ke?

Wo le ka diyaa! Bankoo le mu ntolu la sukuroo ti, adung a buka feng ke n`na, fo ning a ye n`siimaayandi ko duwo de. Moolu bee ye ì bang fengolu mennu to, ì buka ì ke, ntolu ka wolu le ke. N ka kinoo bii le, ngà a fandi n`na jiboolu kono, bitung ning m be taama la siloo kang, m`be a domo la. Wo buka kuu ke ntolu la.

Saaying i la kuma labango to, fo i ye feng soto le, i be meng fo la n`na kibaari karannaalu ye?

M be moolu bee kontong na, mennu ka ali la kibaaroolu karang, aning mennu buka ì karang noo. Ali a baraka, n`seewoota ali la ñing naa la baake le, ali a baraka.