N taaling, n taaling… Safeerilaalu _____________ Ibrahima Siisee 17.12.2008 Hakilimaalu la mansaaloo doolu 1. Moo ming ye a fango tooñee, wo le la moo tooñee ka wara. 2. I be samaniroo ke la jumaa le yaa, ning a ye a tara, i ning ming be ñoo la, wo le fango mu kiitiikuntulaa ti. 3. I bulubaa kana hani i maraa tooñee. 4. Alla ka a buloo dung jamaa le koto. 5. Ning toolee ye nte neng nendiri jawoo la, m buka lafi ka a jaabi, kaatu wo ka ate la tooleeyaa le lafaa, bari a ka nte la hakilimaayaa le lafaa. Wo misaaloo be le ko: ”Curaayoo ka dimbaa la janoo lafaa ñaameng, a seeroo ka diyaa wo le ñaama.” Ñinnu mu mansaali nafaamaalu le ti, m be lafi la ali ye a ke bundaa to, ming too mu ”I taaling-taaling” ti. Doolu fanaa be kooma nang ne. M be naa wolu fanaa kii la le, ning Alla sonta. Ali baadimmaa Ibrahima Siisee,  Sawudiya ? 17.12.2008 Mung ne ye a tinna ñankaroo mang kungo soto Kabiring Alla ye daafengolu bee dadaa, a naata kungolu fanaa bee dadaa ì ye. Kabiring kung taa siita, daafengolu bee taata ì kungolu taa. Bari seewoo le labanta ka taa a kungo taa. Biring a be bo kang nang kung taadulaa to, a ning ñankaroo benta siloo kang, wo fanaa be taa kang a kungo taa kang. Bitung ñankaroo ye seewoo ñininkaa ko,   “Kori kungolu mang bang jee?” Seewoo ko a ye ko, “Kungolu mennu tuta jee to, nte le fanaa kungo ñiiñaata wolu ti.” Ñankaroo ko a ye ko, “Wo to nte fanaa faata wolu la le.” Wo le ye a tinna ñankaroo mang kungo soto. Bakari Camu 17.12.2008 Jumaa le mu toolewo ti? Toolee saba le nene sotota. Doo too mu Demba le ti, doo Tafaa, aning doo too mu Momodu ti. Ì ye ninsoo le soto, bari ì mang lafi, ì ning moo koteng ye wo suboo domo. Saaying ì ko, ì be taa a faa la wuloo le kono. Biring ì be taa kang, ninsoo ye i buu. Demba ko, “N`na kengo bee be bong kang.” Bitung a siita, a ye wo buwo bee domo fo a siirata. Kabiring Momodu ning Tafaa futata, ì mang a long, ì be ninsoo ñing boyindi la ñaameng. Bitung Tafaa ko Momodu ye ko, “Batu, nga loo i ye a ñori n kang nang, a ye boyi.” Momodu ye ninsoo ñori Tafaa kang, a boyita a kang, bitung Tafaa ketuta. Saaying Momodu naata moo doo je tambi kang. Bitung a ye muroo loo a fango kango to, a ko wo ye ko, “Ning nga i je jang, m be i faa la teng ne daki.”          Saaying ñing moo saboo kono, jumaa le mu toolewo t ? 17.12.2008 Ñininkaaroolu Sunkutu keme loota bantabaa to fitaroo la, ì mang a seneyandi noo, bari musu keebaa kiling ye a fita soomandaa kiling, a ye a seneyandi. A kotoo: Looloo si siyaa sango santo ñaa-wo-ñaa, ì buka banta fanundi noo. Bari ning karoo funtita, a si duniyaa bee fanundi.         *       *       * Sunju baa kiling ye bankoo dingolu bee suusundi ñoo la. A kotoo: Radii bung kiling ka kibaaroo dii bankoo moolu bee la ñoo la le.         *       *       * Motoo le be m bulu. Ning nga kiliyaa-noolu dundi a kono, ì buka jii ning a be looring. Bari ning nga a borindi, m be taa kang, ì ka jii le. A kotoo: Fiirilang masingo le mu. Ning a be looring, kesoolu buka jolong, bari ning a be taa kang, ì ka jolong ne. Demboo Jaata 23.6.2008 Taalaa Sirifu Mustafa Diba la taarikoo Taalaa Sirifu Diba wuluuta Januwari karoo tili tango le la, 1937 sango la Salikeñe saatewo kono, Badibu tundoo kang. A dunta karambungo to 1946 sango la, a ye karango ke Armitage karambung baa fanaa to le Janjambure, aning kambaanoolu la karambung baa, meng be Banjunu kapitaloo to, ka bo 1958 sango la ka taa 1959 sango la. A la karango koolaa, a ye dookuwo ke nung bundaa doo to le meng mu kompinoo ti, ì ka a fo meng ye United African Company. Jee le to, a ye a la palaasoo seyindi ka dung polotikoo kono. Karitee naata fayi a ye ka ke dibitee ti. A naata ke minista ti, meng marata mansa-kundaaringolu aning kenoolu 1962 sango la. A keta minista fanaa ti le, meng marata dookuwo ning futañoomoo la 1966 sango la, ka taa 1968 sango la. Wo koolaa a keta minista ti, meng marata bankoo la naafuloo la 1968. A ye ñing palasoolu bee mara PPP mansakundaa le koto, Peresidang Jawara tarata maraloo la patiyo meng tooyaa la. A naata ke peresidango noomalankoo ti, aning minisita meng marata naafuloo la 1970 sango la, ka taa fo 1972 sango la. Bitung a keta Kambiya bankoo la ambaasadoo ti Belgium bankoo kang, ka bo 1972 sango la ka taa 1974 sango la. Kabiring a bota nang wo to, a ye bankoo la fankoo taamandoo le mara fo Julayi karoo 1975 sango la, bitung a naata a la palasoo seyindi ka i foño Peresidang Jawara la mansakundaa koto dookuwo la. Sirifu Diba naata NCP patiyo loo Sekitemba karoo tili woorowula 1975 sango la, bitung a loota peresidang kariteefayoo to 1977 sango la. 1981 sango la, Kuukoyi Samba Saañang na kuudeetaa koolaa, ì ye Diba muta le, adung ì ye a sorong bunjawoo to fo kari tang ning kiling. A tuumita le ko, a ye jamfaa le siti mansakundaa kamma. A la sorongo tumoo la, a loota peresidangyaa ning dibitee kariteefayoo to le, bari a boyita ñinnu bee to le. Diba loota 1987 sango ning 2001 sango peresidangyaa kariteefayoolu bee to le, bari a mang kañee wolu doo-wo-doo to. Bitung a la patiyo NCP naata labang kafu la APRC patiyo le ma, meng mu Peresidang Jamme la mansakundaa ti. A keta dibitee bungo la siirantiyo ti Januwari karoo kono 2002 sango la peresidangyaa kariteefayoo koolaa. A ye wo palasoo mara le fo Epireli karoo kono, 2006 sango la. Ì naata a foñondi a la palaasoo to, wo kuudeetaa baayiringo la kuwo kamma, meng keta Maaci karoo tili muwang ning kilingo la, kaatu ì ko, a fanaa daa be a kuwo to le. Bitung ì ye a sorong kasoo kono fo lookung fula ñong na, ì naata a bula. Ì la a bularing koolaa, a mang naa a daa dung politikoo kono kotenke, fo Alla ye a minjiyo dooyaa. Moo keme jamaa le maabeeta a la baadewo to, ka ì la sunoo yitandi a baadingolu ning kanuntewolu la. Taalaa Sirifu Mustafa Diba, a ye musoo le tu aning dinding woorowula. Allamaa laajango sooneyaa la a ma. Dembo Jaata, Tubaakolong Demboo Jaata 23.6.2008 Mansaaloolu Kuntang ding faalaa le ka ñina, bari a ye meng bali suboo la, wo buka ñina? -Kuukurung kelaa le ka ñina, bari a ye a ke meng na, wo buka ñina.    *    *    * I te jamboo meng laa la i la teloo to, kana a laa doo taa to. -Kuwo meng te kunna i to, kana a ke moo doo la.    *    *    * Faloo buka wulu jamaa kono. -Kumoo bee buka kacaa jamaa kono.    *    *    * Yelemoo buka saa koo kati. -Moo ka kumoo fo le bii, saama a ye a baayi.    *    *    * Allamaa buka suloo kanandi santo. -Ka kuu jawoo duwaa moo ye, wo buka a tinna, a ye ke a la.    *    *    * Bonoo be baatiyo le ye, bari ñaa mala kaleera kono, wo mu baa fango le ti. -Ning i la alifaa warang moo doo ye i yaamari kuu la, i mang a danku, ning i naata bula a kono, ate niyo ka toora le, bari bataa mu ite fango le taa ti. Aja Roki Njaayi, Buuñaaduu 16.4.2008 Ñewo la balango ka a Maariyo daani N taaling-taaling. Kabiring Alla ye daafengolu bee dadaa, a ko, ì ye a daani feng na. Bitung daafengolu bee ye a daani tankoo ning suturoo la. Bari ñewo ko, ate mang taa a Maariyo daani tankoo ning suturoo la, kaatu ate ye wolu bee soto le. Tooñaa, a ye suturoo soto le, bari a mang tankoo soto. Kaatu ning i loota fankaasoo kunto, a be koleyaa la le ka ñewo je a kono, bari ning i ye doolingo fayi a kono, i si ñewo muta. Wo to, ñewo suturata le, bari a mang tanka. Aja Roki Njaayi, Buuñaaduu Demboo Jaata 16.4.2008 Mandinkoo ning Suruwaa la samaamanee Mandinka doo le sotota, a mang Suruwaa kango moyi, aning Suruwaa meng mang Mandinka kango moyi. Wolu le taata samaamanee la saatee doo to. Kabiring samaa banta, ì ye ì la tiyoo waafi. Biring ì ye ì la kodoo muta dorong, Mandinkoo ko Suruwaa ye ko, -   M`be kodoo ñing talaa la teema le! Bitung Suruwaa ko a ye ko, -   Deedeeti, mang duma jel talaa, meng kotoo mu ñing ti ko, “Hanii, nte te talaa taa la.” Suruwaa ko Mandinkoo ye ko, -  Den ko seedoo si dika,     meng kotoo mu ñing ti ko, “M`be a talaa la teema le.” Bari mandinkoo ko a ye ko, - Fo kabiring m`be a dookuu la, a keta seede   le ñaa la? Ì ye ñoo saba wo le la fo i keleta. Kee doo be tambi kang, wo ye ì tara keloo la. A ye ì fata, bitung a ye ì ñininkaa. Ì bee ye ì la kumoo saata, a ko ì ye ko, - Ali bee be kuma kiling ne, ali mang ñoo la kango le moyi! Wo naata ì la kodoo talaa ì teema, bitung ì janjanta. Toolee fuloo Toolee fula le sotota nung, ì ka a fo doo ye Bintu, ì ka a fo doo ye Yaa. Ñing moo fuloo bee be suu kilingo le kono. Itolu le ka kuu jamaa ke ñoo kang, kuwolu mennu be ko farakono dookuwo, tabiroo, aning suukono dookuu doolu. Sang kiling ne sotota, ì naata maanoo soto baake. Kabiring ì ye ì la maanoo bee kati, ì ye a samba nang suwo kono. Yaa meng mu keebaa ti, a ko Bintu ye ko, - M`be doo bondi la jee le, meng be ke la lung-wo–lung daasaamoo ti. Bintu jeleta, fo a ye i laa bankoo to, bitung a ko, - Tooñaa le mu, ñing maani kutoo ka diyaa   tiyakere satoo le ti. Yaa fanaa kaakaata fo a ye a buloo kosi, a ko Bintu ye ko, - Bari wo to n`ñanta maani jaarang bentengo loo la le, aning sitoo, m`be meng ke la sitang jakoo ti. Bintu ko, - Saaying, nte be taa sitañinoo le la, ite ye taa benteng barateyoo la. Ì  janjanta wo le ñaama. Bintu meng taata sitakatoo la, a ye sitoo fadong fo a bataata, a mang a jolong noo. A ye dokoo muta a buloo kono, a seleta fo a futata sitadingo ma. A ko dokoo ye ko, - I be a maa la jang ne. Bitung a jiita nang, a ye a fadong kotenke fo tiloo kandita, a mang feng jolong noo. Bitung a seyita suwo kono. Yaa meng fanaa taata barateyoo la, a taata loo silafatoo le to ka a sepu teerango la fo a bataata. A mang a kuntu noo, a fanaa seyita suwo kono. Kabiring ì benta suwo kono, ì bee bulu kensengo, ì ye ñoo ñininkaa. Ì bee ye ì la kumoo saata ñoo ye. Bitung ì ko ñoo ye ko, - Ite le mu toolee ti! Ñing moo fuloo, jumaa le mu toolee ti?               Ñininkaaroolu 1. Fali fula tambita, fali fula ye ì nooma, fali koomankoo ye fali saba tambindi. Saaying, ì muumee mu fali jelu le ti? 2. Boroo ye too jelu le soto? 3. Hamoo aning natoo, fo ñing kuma fuloo mu kiling ne ti bang? Lamin Boy Sambu, Kitii 16.4.2008 Ñoo so hakiloo  -bantabaa Sunkutoo doo fele, hakili betoo ñini kang Ñing sunkutoo ko, a be jaakali kuu baa le kono, a mang a long, a be meng muta la. A sunkutoo ning kambaani doo le ye futuwo fo, adung wo le ka a la karambungo joo a ye. Ate ning wo kambaanoo ka tu taa ning naa la, fo a la wuluulaalu ye wo long. Wo naata ke kambaanoo ning sunkutoo la wuluulaalu teema dali baa ti. Ì be jee dorong, sunkutoo baamaa doomaa kewo dinkewo naata taa Tubaabuduu, bitung wo ka kodoo kii nang sunkutoo baamaa ye kari-wo-kari. Wo kuwo naata ke hakiliyelemoo ti baa ñing ye. Bitung a ko, a be a ding sunkutoo dii la a baaring kewo dingo le la, meng be Tubaabuduu. Baa naata wo kacaa a keemaa ye, puru ka ì ding sunkutoo dii ñing fondinkewo la, meng be Tubaabuduu, bari faa mang naa song wo la. Bitung ì ye sunkutoo ñing kili ka a ñininkaa. Ate ko, a be futuu la kewo le ye, meng ye a la karambungo joo a ye, adung a ye wo le kanu. Bari kumoo fele, baa ye meng fo a dingo ye. A ko, ning a dingo mang futuu a binkiringo ye, wo to ate be a la futuwo bang na le, a ye seyi ì yaa. Faa ko, ate mang feng soto, a be meng fo la, bari ning a dingo ye kewo meng kanu, ate be futuwo siti la a ning wo le teema. Ding sunkutoo ko, ate mang lafi a wuluulaalu la futuwo ye bang, bari tooñaa, a ye kambaanoo le kanu meng ye a la karambungo joo a ye, adung a ning wo le ye futuwo fo. Karannaalu, sunkutoo ñing ko, ate be hakili betoo le ñini kang moolu bulu. Saaying, ate ñanta mung ne ke la? Keebaa Faatii Ali ñing ñininkaaroolu jaabi 1.  Ñing mu baringo ning barindingo le ti. Baringo mu dannoo le ti. A taata wuloo kono deemoo la, a ye soloo faa, a ye a busuu, yeloo be a buloo bala. A baringo naata. Wo ye a kontong, a ye buloo dii a la, soli yeloo naata barindingo buloo la. A ko a a ye ko, -  M baring, i fanang, i kana i bulu solimaa dii n na! Baringo ko a ye ko, -  Je! M barindingo, i ka nte le neng! Barindingo ko, a mang a neng, baringo ko, a ye a neng ne. Baadingolu, m be ali ñininkaa la, a ye a neng ne bang, fo a mang a neng? 2.   Futoo soo keekee le me mirango kono.        Futoo soo,  keekee le me mirango kono. Fo ñing kumoolu mu kiling ne ti bang? Ning ì mang ke kiling ti, mung ne ye ì fata? 3.  Mung ne mu kawuyango Mandinka kango to? Mung ye a jaabi, i be buuñaa soto la. Demboo Jaata Kutoo ning buroolu Dala baa doo le sotota, kutoo be daakaaring a kono, bari buroolu fanaa ka naa mingo la wo dala kilingo to. A tata fo a keta kutoo ning buroolu teema baadingyaa ti. Ì be jee fo wo daloo jiyoo jaata, buroolu naata sawung ka taa dala doo to. Buroolu be jee fo lung kiling ì ko, ”Ali ngà taa m`baadingo juubee.” Ì taata. Kabiring ì futata, kutoo ko ì ye ko, ”Alitolu le mu baading jawo ti.” Ì la keebaa ye a jaabi ko, “Jiyo le ye n`ning i sindi ñooma. Silang jiyo jaata le, ntolu ye jiyo je dulaa doo le to.” Kutoo ko ì ko, “Ali m fanaa maakoyi, nga taa jee.”Ì ko a ye ko, “M`be i maakoyi la ñaadii le?” A ko ì ye ko, “Fo ning ali mang paree de?” Ì la keebaa naata miiroo soto ko, ì ye dokoo samba nang. Biring ì ye dokoo samba nang, kutoo ye a king, buroolu ye a muta ì singolu la, ì ning a tiita. Bari ì ko a ye le ko, “Kana diyaamu!” Kabiring ì ning a be tambi kang saatewo kunto, dindingolu ko, “Kutoo fele! Buroolu be a samba kang.” Wo naata ate dimi, a naata diyaamu. Bitung a jolonta duuma, dindingolu ye a muta. A ko, “Hee, n daa le ye n dundi.” Tubaakolong na taarikoo Jinee-Bisawo bankoo kang, kelejawaroo doo le tarata jee, ì ka a fo meng ye Jankee Waali, Kaabu tundoo kang. Ñing kelejawaroo le ye a dinkee saboo  kanandi keloo ma, meng be keering wo waatoo la, fo ì kana kasaara jee. A ñing dinkee saboo toolu fele: Kubendek Manka, Yaar Manka aning Siki Manka. Kabiring ì futata Kambiya jang, itolu le ye Berefet saatee loo. Biring ì keebaayaata, mooroo doo le naata ì yaamari ko, ì si teyi baa koto doo la. Bitung ì naata teyi baa la ka taa Ñoomi. Bitung ì ye Ñoomi Lameng saatee loo. Siki ka taa nung deemoo la Tubaakolong ne, waatoo meng na a mang tuubi foloo. A ka dolosoo ke jee, adung a ye a kungo fanaa bee debe le ko musoo. Lung killing a be deemoo la, a naata futa yiribaa doo koto, a ye i foñonding jee fo siinoo ye a taa. A be siinoo la waatoo meng na, a ye kumakango moyi, meng ka a fo ko, a be beteyaa la le ka sii jang, kaatu a neemata le. A naata bung kiling loo jee, bitung a siita jee. Bari a naata sawung ka Yarda loo baadaa la. Ñing saatee naata yiriwaa fo koridaa keme luulu janning Ankaliteeri Tubaaboolu ka boyi a kang 1866 sango la. Tubaaboolu la sabatoo jee, wo le ye saatee la yiriwaa naasindi, kaatu ì naata moolu bayi le ka bo baadaa la ka naa sii tintoo la, daameng mu Tubaakolong ti bii. Wo waati kilingo le kono fanaa Ankaliteeri Tubaaboolu ye Purutukeesi Tubaaboolu bayi Alibadaari jooyee to, meng ka kumandi James Island na bii. Moofingolu mennu ning Tubaaboolu daa be fulee kiling nung, wolu naata ì yaamari ka moori baa faa, meng be saatee to jee, wo le be moolu semboo talaa la. Ñing mooroo, ì ka a fo a ye Iburayima Jaata, bari a lonta Jaata sutung ne la. Bitung ì naata a faa, saatee la kuwo bee naata tara itolu bulu. Saatee moolu ye keloo wulindi ñing Tubaaboolu kamma, ì la kaputeenoo naata jolong kolongo kono, saatee moolu ye meng sing nung jee. Tubaakolong saatee ñing too bota wo le to, bari a too mu Yarda le ti nung. Kabiring saatee moolu ye keloo wulindi ì kamma kotenke, ì naata maakoyirilaalu soto, mennu mu jinoolu ti. Ì ka yelema kumoolu le ti, ning ì ye Tubaabu meng bung, wo ka faa le. Wo kumoolu be jee le hani ka bii, adung ì ka saatee moolu maakoyi le ning suuloo futata ì ma. Bii tiloo la, koridaa tang seyi ning seyi le be Tubaakolong saatee kono. Alikaali woorowula le ye alikaaliyaa ke jee ka bo sawungo waatoo la ka naa bii. Wolu toolu mu ñinnu le ti: Keebaa Janko Samate, Kering Janko Samate, Keebaa Nfalli Maane, Laamin Nfalli Maane, Sirifu Nfalli Maane, Ba Jere Samate aning Laamin Samate, meng be maraloo la saaying teng. Demba Jobate Ñankonkorongo ning totoo la ñoodang boroo -  Jumaa le ye jumaa dang? Lung doo le sotota, ñankonkorongo ning totoo sonkata. Ì ka ñoo soosoo fo totoo ko ñankonkorongo ye ko, “Nte le ye i dang boroo la!” Bari ñankonkorongo fanang ko ate le ye ko, “Nte le ye i dang boroo la!” Ì be wo sonkoo le la fo sango futata ì ma jee. Sango ko ì bee ye ko, ”Ali ka mung ne sonka jang?” Ì fuloo ye ì la komolu saata. Bitung sango naata ko, ”Wo mang ñoosaba sii, kene fele, kereng fele! Ali bee ye naa, ali ye loo ñing nuunewo kang. Ning nga tooroo fee, ali bee si i bori. Moolu be a long na le, meng ye a mooñoo dang boroo la.” Saaying, kabiring sango ye a la tooroo fee ”peep,” totoo ye a dati ka poding-poding. Ñankonkorongo be calang-calang kang, a ye totoo fili kooma. Kabiring totoo futata a ma, ñankonkorongo ko a ye ko, ”Hayi, muru nang kooma. Moolu ko ’podoo,’ bari m mang a fo ’podoo.’ Saaying i ye ñing kenoo meng podi, jumaa le be wo bori la ite ye?” Kabiring wo keta, sango ko, “Wo mu tooñaa le ti. Moolu ko ‘podoo,’ bari m mang a fo ‘podoo.’ Saaying, ali bee be a dati kuu la le. Ali loo nuunewo kang!” Sango ye tooroo bula a daa kono, a ye a fee “peep.” Kiribiti ñankonkorongo ning totoo ye boroo dati. Saaying totoo tuta kooma, ñankonkorongo ye a dang, kaatung totoo mang podi. Saaying a koyita moo bee ma ko, ñankonkorongo le ye totoo dang boroo la, bari totoo le ye ñankonkorongo dang podoo la. Omaru Kamara Saa baa, miniyang baa Musu doo le nene sotota. A ko, a mang lafi kee la, fo meng i ye a long ko, ning a be taama la, a singo ka kuma le ‘kaasi-kaasi.’ Kee jamaa le naata musoo ñing kanu. Saaying saa naata wo kumoo le moyi, a fanaa ye i kalang ko moo. A naata ka taa musoo yaa, bari kabiring a be naa futuu la musoo ma, a ka a singo kumandi le ’kaasi-kaasi.’ Musoo ko a wuluulaalu ye ko, ”Nga ñing kewo le kanu.” Ì naata futuwo siti ì teema, aning kewo ning musoo ñing naata taa. Bari kabiring ì naata fo ì futata kewo ñing yaa, musoo naata a long ko, ñing mu saa le ti. A be jee, a naata juloolu je, ì be tambi kang, a ko ì ye ko: ”Juloolu-wo-juloolu, ning ali taata, ali ye a fo m baa ning faa ye, ì ye n dii kee meng na, juloolu, saa baa, miniyang baa, juloolu!” Laamini Camu Meng keta wuloo la sabatoo ti suwo kono Sanji jamaa koomanto nung, daafengolu bee be sabatiring wula baa le kono. Ì ka ì la kuwolu bee talaa ñoo teema, aning ka ñoo kumandi ka beng dulaa kiling to, puru ka ñoo kalamutandi kuwolu la, mennu be kering ì la dinkiraa to.   Sanji kiling naata soto, konkoo aning jaa baa naata ke. Konkoo ye saateemoolu batandi. Ñamboolu te kering, tubaabuñoolu jaata, fiifengolu bee faata. Saaying saateemoolu la dannoolu dunta wula la ka daafengolu faa-faa laala. Ñing naata daafengolu masilang baake le fo ì ka ñoo ñininkaa ko, jumaa le ñanta faa la saaying. Ì naata ñoo kumandi ka beng bantabaa to, ñing kamma la puru ì si ñoo so hakiloo la. Kunkuwuloo wulita, a ko:  ”Nte ye miiroo soto le, meng beteyaata. Bayiri dannoolu be sabatiring saatewo ye banta la le, m`be m`batu la le fo ì ye ì la suboolu samba saateekononkoolu ye, kaatu ì ka ì la kidoolu fili looring ì la bungolu kono le. Bitung n`si taa, ngà ì la kidoolu fayi baa baa kono.”   Daafengolu bee sonta kunkuwuloo la kumoo la, fo a tuta wuloo dammaa la, kaatu dannoolu kono, kee doo mu wuloo kafuñoomaa le ti. Kabiring ì pareeta bengo la, wo loo ning baroo teema ì taata ka daafengolu la kulloolu dantee dannoolu ye. Bitung dannoolu naata ì la kidoolu samba ñoo la. Daafengolu naata taa dannoolu la dinkiraa to, bari ì mang feng tara jee. Ì ko, ”Jumaa le ye dannoolu sobindi n`na feeroo la?” Foolaa mang soto a la. Ì naata taa ì la juubeerilaa yaa. Juuberilaa ko ì ye ko, ”Wuloo le taata ka ali la feeroolu saata dannoolu ye.” Bitung wo naata daafengolu kamfaa baake. Ì naata a fo ko, itolu ning wuloo te sabati la ñoo kang kotenke. Wo to le,  wuloo yuukuyuukuta, a taata sabati dannoolu yaa. Ñing ne keta wuloo la sabatoo ti suwo kono.                                                                                     Isaac Christianssen Ñing bankoo Tubaaboo la bankoo ñing! Heeyi, batu nga! Ning i ye a miira ko, ka naa jang, i la bataa le banta, i be jaakaali la le. Jang na kidee le warata, dookuudulaa le dammaa, bari ka kodoo maabo ka koleyaa. I lafita ka i la kodoo maaboringo mendi, Bari dontoroo dorong ne ka meng. Tumameng ñing be kering, i la moolu Kambiya la jikoo ka wara fo a warata bim! I be kodi baa kii la ì la, bannasaloo aning sunkarisaloo waatoo. Ning i ñaa be yelering ne, i be a kalamuta la ko, ñing bankoo la mansakundaa ka faniyaa jamaa le fo, ko daa-wo-daa. Bari a la faniyaa fanaa dammaa te. Suuñaaroo aning moofaa kuwo, fitinoo kono, fuwaareeyaa kono, Ning i ye a la tarikoo karang, i be kuu jamaa fahaamu la. Bunaafayoo la buuñaa ka baliyaa. Ñing bankoo ka “Democracy” kawandi, bari a ka mansakundaa doo le duku, adung a ka a silandi. A ka mansa moofaaringo le faabandi. Ning a keta, wo mansoo sonta a la hamoo le la. Bari ning a keta, wo mansakundaa mang song a la, a si a beteyaa noo ñaa-wo-ñaa, ning bankoo be a wakilindi la ka a kasaara. Ntolu ñanta kalamuta la ko, moo mu kilingo le ti, bari fanang ko, i bee mang kaañang. Ning i dingo faata, i be kumboo la ko moo-wo-moo. Bitung mung ne ye a saabu, moo si moo doo la dingo faa noo? Ning a keta a dingo ti - a te diyaa la a ye. Tilimbaliyaa aning finkoo le ye a saabu. Fitinoo mu tooñeeri baa le ti, bari toolewo ka a muta ko jaabiroo le ti. Aning ka fitinoo ñandi koleyaata le kayi, Hakoo baa le ka moo la duniyaa le kasaara, i mang meng dadaa. Ñing bankoo ye meng ke banku jamaa le to, ka fankadangolu suuñaa, warang ka moo noo. A bulu be nooring yeloo le la. Ntolu bee mu siiñoolu le ti. Ning i i ye kuu kurungo ke i siiñoo ye, hani i balanta ka a suutee, i ye a ke i fango ye. Ka faa la tilingo kono le fisiyaata ka baluu fankamaayaa bari tapaleeyaa aning kuu kurungo le kono.   Demboo Jaata ka bo Tubaakolong Bakari Caamu ka bo Kotu Boosi darayifoo ning keebaaringo Kee doo le nene sotota, a ka taamoo, bari ate nene mang bula boosoo kaa doo to. Saaying kabiring a bulata boosoo la, a ye darayifoo je, wo ka jiya dundi. Ate ye a miira, wo lafita ka wo wutu le. Kabiring ì futata poliisoolu ma, darayifoo taata ka a la lansiinoo yitandi ì la. Janning darayifoo ka naa dorong, keebaa ning taata ka jiya ñing na ka a jikii-jakaa fo a a ye a tiñaa. A taata darayifoo nooma, a ko a ye ko: - “Nte ye i dahandi le! Kabiring wutudulaa to i ye a kata puru ka i la jiya wutu, i mang a wutu noo. Bari a fele, nte ye i dahandi!” Darayifoo ko a ye ko: - “Ning m mang a miira i la keebaayaa la, m be i tu la poliisoolu bulu jang ne, ì ye i maabo.” Futuwo la Donkiloo Duniyaa musoolu, saatee musoolu, i ko, n si naa ali kontong, ÿa naa ali yaamari futuwo siloo la. Musunding doo le barang-barang too faata, kee te a buluu. Mooroolu mang song na sali la a ma muumeeke. Dindingolu le ye a samba, kee te a buluu. Nte be looring daamento, nenoo le dunta n na. Ali bo siiring de, kuu le be ali kung na, jong mang i labang long, saayaa te sara la. Baakari Caamu le ye ñing donkiloo safee, ka bo a baamaa bulu Badibu la too soto sunta meng na Kee doo le tarata nung Badibu, a too mu Faa-Badu le ti. Ì ko, lung kiling a ning dindingolu taata deemoo la. Kabiring dindingolu ñaa ye suloo je, ì ko: “Faa-Badu, suloo fele, yiroo santo!” Kabiring Faa-Badu naata, a seleta suloo nooma santo, a ñapita suloo kang santo dorong. Bitungo a ning suloo jolonta nang duuma piram! Dindingolu wuurita, ì ko a ye ko: “Faa-Badu, kori a mang i barama?” A ko ì ye ko: “A mang m barama, bari a ye i buu na kuruto kono le.” Bitungo ì ko, wo le ye Badibu too saabu. Ì ka a fo jee le ye ko ‘Badibu’, bari ì ko, nunto ì ka jee kumandi ‘Badu’ le la. Kodoo la mantooroo Ka bo kewo doo la, meng ning Eesa be taama siloo kang: Biring Eesa be taa kang taamoo la, a ning kewo doo benta, meng fanaa be taa kang taamoo la. Saaying ì naata mbuuroo sang siloo kang puru ning konkoo ye ì muta ka a domang-domang domo fo janning ì be futa la ì ka taa daameng. Saaying ì be taa kang, kewo ñing ye mbuurukung kilingo suuñaa, a ye a domo. Saaying konkoo ye ì muta, Eesa ye a ñininkaa mbuuroo la. A ko, a ma¿ mbuuroo domo. Bitung Eesa ye a bula jee. Ì be taa kang, ì ye ninsikantarilaa je. Eesa ye wo daani ninsi kiling na. Bitung ì ye ninsoo jani, ì ye a domo. Eesa naata a ye wo ninsi kuloolu kafu ñoo kang, a ye ì timpa, bitung ninsoo wulita, a taata. Wo to le Eesa ko a ye ko, ”Mansoo meng ye ¥ tanka ñing konkoo la; ning ite le ye mbuuroo domo, i tiling.” A ye i kali ko, ate mang a domo. Ì tambita ñaato kotenke. Ì taata, konkoo ye ì muta kotenke. Eesa naata sango je, a ye a muta, ì ye a domo. Biring ì pareeta, Eesa ye a ñininkaa kotenke ko, “Mansoo meng ye i tankandi ñing konkoo la; jumaa le ye mbuuroo domo?” A ko, “Billaayi, m mang a domo!” Saaying ì taata fo ì naata fata sila doo to. Eesa taata sila doo la, ate kewo fanaa taata sila doo la ka taa saatee doo to. A ye a tara wolu la mansakewo saasaata, bitung a ko wolu ye ko, ate ka moo kendeyandoo le ke. A naata wolu la mansakewo ñing lipa, a ye wo faa. Bitung wolu naata a muta. Ì ko, ì be a faa la le. Wo lootoo dorong, Eesa naata funti nang ì kang jee. A ko ì ye ko “Ñing mu m baadingo le ti, ali ka a samba mintoo le to?” Wolu naata kuwo ñing bee fo Eesa ye. Bitung Eesa ko ì ye ko, “Ning meng ye ali la wo mansoo ñing wulindi, ali be a bula la le bang?” Ì koa ye ko, “Haa!” Eesa ye ì la mansakewo wulindi. Ì taata fo ñaato, Eesa ko a ye ko, Mansa Tallaa, meng ye i kanandi saayaa la; jumaa le ye mbuuroo ñing domo?” A ko, a mang a long. Bitung Eesa ye a bula jee kotenke. Ì taata, ì be siloo kang, ì naata harijee sanikodi kunnee fula la siloo kang. Eesa ko a ye ko, ”Ning a tara, ite le ye mbuuroo domo, adung i ye i tiling, m be ñing naafuloo bee tu la i bulu le.” Wo to le a ko Eesa ye ko, ate le ye a domo. Bitung Eesa ye kodoo ñing bee bula a bulu, a taata. Saaying ate kewo ñing be looring sani kodi kunnee ñing kunto, a be moo batu kang meng be a ñung na. Bitung kee saba naata a placetara jee. Wolu ko, “M` be a faa la le, ngà kodoo ñing talaa.” Bitung wolu ye a faa, ì ye kodoo ñing taa, ì taata. Konkoo naata wolu fanaa muta, ì ye kodoo ñing taa, ì ye a dii doo la, puru a ye taa ka domoroo sang ì ye nang. Bitung a ko, “M be posinoo le ke la jee, ning ì ye a domo, ì si faa.” placeCityBari a ye a placetara, wo kee fuloo fanaa ko, ì be domori sannaa faa la le, ì ye kodoo ñing talaa ñoo teema. Biring domori sannaa ñing naata, a ye domoroo dii wo kee fuloo la, ì ye a faa. Wo koolaa, ì naata domoroo ñing domo, ì fanaalu faata jee. Eesa muruta nang ka bo a la taama siloo kang. A ye a tara, a mooñoo ning wo kee saboo bee faaringo be laaring siloo kang. A ko, “A fele, kodoo ye a tinna, ñing moolu ye ñoo faa.” Bitung a ko, "Duniyaa be labang na teng ne." Ali a baraka. Ñoomi Bayo ka bo Jambanjeli Dinding tombondirilaa Nga a soo dindingo doo le la. Ñing dindingo, tombongdiroo diyaata a ye baake le. Feng-wo-feng, ning a ye wo je a si wo tombong a ye a samba a baamaa ye, fo lung kiling a naata kunu baa le sika, a ye a samba suwo kono. A ko a baamaa ye ko, ”M baamaa, nga kunu baa le tombong.” A baamaa ko a ye ko, ”Taa, a ke tombong bungo kono.” Bitung a ye wo ke, a ye tombondiroo ke le fo ì ye bungo loo. Ning a ye feng-wo-feng tombong, a ka wo fengolu ke wo bungo le kono. Bitung kunu baa naata a fo ko, ”Duu, duu, duu.” Dinding ning boroo taata a baa kang, a ko a ye ko, ”M baa-wo-m baa, kunoo ko, ’Duu, duu, duu.’ Naa, ning i mang balang kunoo be seyi la m bulu, ning ali mang balang, kunoo be seyi la, kunoo be seyi la m bulu!” A baamaa ye i la bungo fengo bee dii kunoo la. Wo le ye a tinna i ka a fo dindingo la, feng bee tombongo mang beteyaa. Suusuulaalu la kuwo Mamansata Bayo, Jambanjeli I yoo, hani bii ning n naata suusuulaa la karoo la. Suusuulaa mu feng kurung baa le ti. Ning i la dulaa mang seneyaa, wo ka diyaa suusuulaa ye baa-baake le, kaatu a ka tara seewooring ne dorong. Suusuulaa la seewoo, wo mang ke moo la seewoo ti de, kaatu saasaa dorong ne be a bala. Adung hadamadingo la jaatakendeyaa kummaayaata baake le. Moo be daa-wo-daa, i si a kata i ye jaatakendeyaa soto. A keta bannaayaa le ti suusuulaa ye pooti kotoo jamaa le tara faaring jonkong kooma jiyo la. Bungolu mang sankewo soto. Kewolu musoolu aning dindingolu, kabiring suusuulaa mansa ñaa ye ñing bungolu je, a tiita a ye. A be kidoo fayi la, kaatu a seewoota le. A ñanta dung na ñing bungo kono le. A ye dindingolu ñing keebaalu je laaring jee, sankee te moo-wo-moo kunto. Kabiring suusuulaa ye ñing moolu je, a kumata jee. Nte ka mung ñining, wo le mu ñin ti: A ye kooma juubee, a ko a la moolu ye ko, ”Ali naa, ali naa!” Wolu fanang naata ì seewooring baa, ì ning denkiloo. î ka ñing fo denkiloo to ko, “Bulu kalabaa ñaadaa pampatang, kaaraa boko bufudi jamba kono. Yoo, ning a ke ko bulu kalabaa ñaadaa pampatang, dindingolu si a jaabi ko, ”Kaaraa boko bufudi jamba kano”. Musoo meng be jikiring a fango la, suusuulaa mansa boyita wo le fango saña bentengo kang. A fele, a keta a ye maleeriya ti. Faaraa ning Jambakatang Ka bo "WEC - Karang Kitaabu Foloo" to Faaraa ning Jambakatango mu siiñoo le ti. Lung kiling Jambakatango kuuranta. A ko Faaraa ye ko, ”Dukaree, m maakoyi booroo to, kaatu n na kuurango ye m batandi baake.” Faaraa ko a ye ko, ”Boori te m bulu.” Bari a ye a tara, boori be Faaraa bulu le. A ye ñing ne miira a sondomoo kono ko, ning a ye booroo dii Jambakatango la, ning wo kendeyaata, ate ning wo be kenoo ñing jambandoo talaa la le. Jambakatango kumboota, a kumboota, bari Faaraa mang song, a so la booroo la. Jambakatango ko a ye ko, ”M be faa la le de, bari i si ñing kumoo muta i sondomoo kono ko, siiñoo kuu buka siiñoo kaari.” Jambakatango naata faa. Faaraa kontaanita, kaatu a kiling ne be wo kenoo jambandoo bee taa la. A ye a suloolu fayi kenoo karoo bee la. Lung kiling loo ñinilaalu naata, ì ye wo Jambakatango sung jaaroo je looring. Ì ye a boyi ka a bee kuntung-kuntung. Bari ì mang a long, ì be a siti la meng na. Ì naata Faaraa sungo je looring a fang ma. ì ye ì la teerangolu taa teng ne, ka Faaraa buloo bee kuntu. Wo mang kaa¥ang, ì ye a sungo fango boyi. Faaraa  ye i miira a siiñoo la kumoo la, a kumboota. A ko, ”Ning nga a long, nga n siiñoo maakoyi.” Wo le ye a tinna ì ka a fo ko, ”Faaraa ning Jambakatang, siiñoo kuu buka siiñoo kaari.”         N taaling, n taaling…         Safeerilaalu                                                                    23.6.2008 Taalaa Sirifu Mustafa Diba la taarikoo Taalaa Sirifu Diba wuluuta Januwari karoo tili tango le la, 1937 sango la Salikeñe saatewo kono, Badibu tundoo kang. A dunta karambungo to 1946 sango la, a ye karango ke Armitage karambung baa fanaa to le Janjambure, aning kambaanoolu la karambung baa, meng be Banjunu kapitaloo to, ka bo 1958 sango la ka taa 1959 sango la. A la karango koolaa, a ye dookuwo ke nung bundaa doo to le meng mu kompinoo ti, ì ka a fo meng ye United African Company. Jee le to, a ye a la palaasoo seyindi ka dung polotikoo kono. Karitee naata fayi a ye ka ke dibitee ti. A naata ke minista ti, meng marata mansa-kundaaringolu aning kenoolu 1962 sango la. A keta minista fanaa ti le, meng marata dookuwo ning futañoomoo la 1966 sango la, ka taa 1968 sango la. Wo koolaa a keta minista ti, meng marata bankoo la naafuloo la 1968. A ye ñing palasoolu bee mara PPP mansakundaa le koto, Peresidang Jawara tarata maraloo la patiyo meng tooyaa la. A naata ke peresidango noomalankoo ti, aning minisita meng marata naafuloo la 1970 sango la, ka taa fo 1972 sango la. Bitung a keta Kambiya bankoo la ambaasadoo ti Belgium bankoo kang, ka bo 1972 sango la ka taa 1974 sango la. Kabiring a bota nang wo to, a ye bankoo la fankoo taamandoo le mara fo Julayi karoo 1975 sango la, bitung a naata a la palasoo seyindi ka i foño Peresidang Jawara la mansakundaa koto dookuwo la. Sirifu Diba naata NCP patiyo loo Sekitemba karoo tili woorowula 1975 sango la, bitung a loota peresidang kariteefayoo to 1977 sango la. 1981 sango la, Kuukoyi Samba Saañang na kuudeetaa koolaa, ì ye Diba muta le, adung ì ye a sorong bunjawoo to fo kari tang ning kiling. A tuumita le ko, a ye jamfaa le siti mansakundaa kamma. A la sorongo tumoo la, a loota peresidangyaa ning dibitee kariteefayoo to le, bari a boyita ñinnu bee to le. Diba loota 1987 sango ning 2001 sango peresidangyaa kariteefayoolu bee to le, bari a mang kañee wolu doo-wo-doo to. Bitung a la patiyo NCP naata labang kafu la APRC patiyo le ma, meng mu Peresidang Jamme la mansakundaa ti. A keta dibitee bungo la siirantiyo ti Januwari karoo kono 2002 sango la peresidangyaa kariteefayoo koolaa. A ye wo palasoo mara le fo Epireli karoo kono, 2006 sango la. Ì naata a foñondi a la palaasoo to, wo kuudeetaa baayiringo la kuwo kamma, meng keta Maaci karoo tili muwang ning kilingo la, kaatu ì ko, a fanaa daa be a kuwo to le. Bitung ì ye a sorong kasoo kono fo lookung fula ñong na, ì naata a bula. Ì la a bularing koolaa, a mang naa a daa dung politikoo kono kotenke, fo Alla ye a minjiyo dooyaa. Moo keme jamaa le maabeeta a la baadewo to, ka ì la sunoo yitandi a baadingolu ning kanuntewolu la. Taalaa Sirifu Mustafa Diba, a ye musoo le tu aning dinding woorowula. Allamaa laajango sooneyaa la a ma. Dembo Jaata, Tubaakolong                         Demboo Jaata    23.6.2008 Mansaaloolu Kuntang ding faalaa le ka ñina, bari a ye meng bali suboo la, wo buka ñina? -Kuukurung kelaa le ka ñina, bari a ye a ke meng na, wo buka ñina.    *    *    * I te jamboo meng laa la i la teloo to, kana a laa doo taa to. -Kuwo meng te kunna i to, kana a ke moo doo la.    *    *    * Faloo buka wulu jamaa kono. -Kumoo bee buka kacaa jamaa kono.    *    *    * Yelemoo buka saa koo kati. -Moo ka kumoo fo le bii, saama a ye a baayi.    *    *    * Allamaa buka suloo kanandi santo. -Ka kuu jawoo duwaa moo ye, wo buka a tinna, a ye ke a la.    *    *    * Bonoo be baatiyo le ye, bari ñaa mala kaleera kono, wo mu baa fango le ti. -Ning i la alifaa warang moo doo ye i yaamari kuu la, i mang a danku, ning i naata bula a kono, ate niyo ka toora le, bari bataa mu ite fango le taa ti.                         Aja Roki Njaayi, Buuñaaduu                     16.4.2008 Ñewo la balango ka a Maariyo daani N taaling-taaling. Kabiring Alla ye daafengolu bee dadaa, a ko, ì ye a daani feng na. Bitung daafengolu bee ye a daani tankoo ning suturoo la. Bari ñewo ko, ate mang taa a Maariyo daani tankoo ning suturoo la, kaatu ate ye wolu bee soto le. Tooñaa, a ye suturoo soto le, bari a mang tankoo soto. Kaatu ning i loota fankaasoo kunto, a be koleyaa la le ka ñewo je a kono, bari ning i ye doolingo fayi a kono, i si ñewo muta. Wo to, ñewo suturata le, bari a mang tanka. Aja Roki Njaayi, Buuñaaduu                     Demboo Jaata    16.4.2008 Mandinkoo ning Suruwaa la samaamanee Mandinka doo le sotota, a mang Suruwaa kango moyi, aning Suruwaa meng mang Mandinka kango moyi. Wolu le taata samaamanee la saatee doo to. Kabiring samaa banta, ì ye ì la tiyoo waafi. Biring ì ye ì la kodoo muta dorong, Mandinkoo ko Suruwaa ye ko, -   M`be kodoo ñing talaa la teema le! Bitung Suruwaa ko a ye ko, -   Deedeeti, mang duma jel talaa, meng kotoo mu ñing ti ko, “Hanii, nte te talaa taa la.” Suruwaa ko Mandinkoo ye ko, -  Den ko seedoo si dika,     meng kotoo mu ñing ti ko, “M`be a talaa la teema le.” Bari mandinkoo ko a ye ko, - Fo kabiring m`be a dookuu la, a keta seede   le ñaa la? Ì ye ñoo saba wo le la fo i keleta. Kee doo be tambi kang, wo ye ì tara keloo la. A ye ì fata, bitung a ye ì ñininkaa. Ì bee ye ì la kumoo saata, a ko ì ye ko, - Ali bee be kuma kiling ne, ali mang ñoo la kango le moyi! Wo naata ì la kodoo talaa ì teema, bitung ì janjanta. Toolee fuloo Toolee fula le sotota nung, ì ka a fo doo ye Bintu, ì ka a fo doo ye Yaa. Ñing moo fuloo bee be suu kilingo le kono. Itolu le ka kuu jamaa ke ñoo kang, kuwolu mennu be ko farakono dookuwo, tabiroo, aning suukono dookuu doolu. Sang kiling ne sotota, ì naata maanoo soto baake. Kabiring ì ye ì la maanoo bee kati, ì ye a samba nang suwo kono. Yaa meng mu keebaa ti, a ko Bintu ye ko, - M`be doo bondi la jee le, meng be ke la lung-wo–lung daasaamoo ti. Bintu jeleta, fo a ye i laa bankoo to, bitung a ko, - Tooñaa le mu, ñing maani kutoo ka diyaa   tiyakere satoo le ti. Yaa fanaa kaakaata fo a ye a buloo kosi, a ko Bintu ye ko, - Bari wo to n`ñanta maani jaarang bentengo loo la le, aning sitoo, m`be meng ke la sitang jakoo ti. Bintu ko, - Saaying, nte be taa sitañinoo le la, ite ye taa benteng barateyoo la. Ì  janjanta wo le ñaama. Bintu meng taata sitakatoo la, a ye sitoo fadong fo a bataata, a mang a jolong noo. A ye dokoo muta a buloo kono, a seleta fo a futata sitadingo ma. A ko dokoo ye ko, - I be a maa la jang ne. Bitung a jiita nang, a ye a fadong kotenke fo tiloo kandita, a mang feng jolong noo. Bitung a seyita suwo kono. Yaa meng fanaa taata barateyoo la, a taata loo silafatoo le to ka a sepu teerango la fo a bataata. A mang a kuntu noo, a fanaa seyita suwo kono. Kabiring ì benta suwo kono, ì bee bulu kensengo, ì ye ñoo ñininkaa. Ì bee ye ì la kumoo saata ñoo ye. Bitung ì ko ñoo ye ko, - Ite le mu toolee ti! Ñing moo fuloo, jumaa le mu toolee ti?               Ñininkaaroolu 1. Fali fula tambita, fali fula ye ì nooma, fali koomankoo ye fali saba tambindi. Saaying, ì muumee mu fali jelu le ti? 2. Boroo ye too jelu le soto? 3. Hamoo aning natoo, fo ñing kuma fuloo mu kiling ne ti bang?         [Image:Dembox.jpg]              Lamin Boy Sambu, Kitii  16.4.2008 Ñoo so hakiloo  -bantabaa Sunkutoo doo fele, hakili betoo ñini kang Ñing sunkutoo ko, a be jaakali kuu baa le kono, a mang a long, a be meng muta la. A sunkutoo ning kambaani doo le ye futuwo fo, adung wo le ka a la karambungo joo a ye. Ate ning wo kambaanoo ka tu taa ning naa la, fo a la wuluulaalu ye wo long. Wo naata ke kambaanoo ning sunkutoo la wuluulaalu teema dali baa ti. Ì be jee dorong, sunkutoo baamaa doomaa kewo dinkewo naata taa Tubaabuduu, bitung wo ka kodoo kii nang sunkutoo baamaa ye kari-wo-kari. Wo kuwo naata ke hakiliyelemoo ti baa ñing ye. Bitung a ko, a be a ding sunkutoo dii la a baaring kewo dingo le la, meng be Tubaabuduu. Baa naata wo kacaa a keemaa ye, puru ka ì ding sunkutoo dii ñing fondinkewo la, meng be Tubaabuduu, bari faa mang naa song wo la. Bitung ì ye sunkutoo ñing kili ka a ñininkaa. Ate ko, a be futuu la kewo le ye, meng ye a la karambungo joo a ye, adung a ye wo le kanu. Bari kumoo fele, baa ye meng fo a dingo ye. A ko, ning a dingo mang futuu a binkiringo ye, wo to ate be a la futuwo bang na le, a ye seyi ì yaa. Faa ko, ate mang feng soto, a be meng fo la, bari ning a dingo ye kewo meng kanu, ate be futuwo siti la a ning wo le teema. Ding sunkutoo ko, ate mang lafi a wuluulaalu la futuwo ye bang, bari tooñaa, a ye kambaanoo le kanu meng ye a la karambungo joo a ye, adung a ning wo le ye futuwo fo. Karannaalu, sunkutoo ñing ko, ate be hakili betoo le ñini kang moolu bulu. Saaying, ate ñanta mung ne ke la?                         Keebaa Faatii                   Ali ñing ñininkaaroolu jaabi 1.  Ñing mu baringo ning barindingo le ti. Baringo mu dannoo le ti. A taata wuloo kono deemoo la, a ye soloo faa, a ye a busuu, yeloo be a buloo bala. A baringo naata. Wo ye a kontong, a ye buloo dii a la, soli yeloo naata barindingo buloo la. A ko a a ye ko, -  M baring, i fanang, i kana i bulu solimaa dii n na! Baringo ko a ye ko, -  Je! M barindingo, i ka nte le neng! Barindingo ko, a mang a neng, baringo ko, a ye a neng ne. Baadingolu, m be ali ñininkaa la, a ye a neng ne bang, fo a mang a neng? 2.   Futoo soo keekee le me mirango kono.        Futoo soo,  keekee le me mirango kono. Fo ñing kumoolu mu kiling ne ti bang? Ning ì mang ke kiling ti, mung ne ye ì fata? 3.  Mung ne mu kawuyango Mandinka kango to? Mung ye a jaabi, i be buuñaa soto la.         [Image:KeebaFaati3.jpg]         Demboo Jaata    Kutoo ning buroolu Dala baa doo le sotota, kutoo be daakaaring a kono, bari buroolu fanaa ka naa mingo la wo dala kilingo to. A tata fo a keta kutoo ning buroolu teema baadingyaa ti. Ì be jee fo wo daloo jiyoo jaata, buroolu naata sawung ka taa dala doo to. Buroolu be jee fo lung kiling ì ko, ”Ali ngà taa m`baadingo juubee.” Ì taata. Kabiring ì futata, kutoo ko ì ye ko, ”Alitolu le mu baading jawo ti.” Ì la keebaa ye a jaabi ko, “Jiyo le ye n`ning i sindi ñooma. Silang jiyo jaata le, ntolu ye jiyo je dulaa doo le to.” Kutoo ko ì ko, “Ali m fanaa maakoyi, nga taa jee.”Ì ko a ye ko, “M`be i maakoyi la ñaadii le?” A ko ì ye ko, “Fo ning ali mang paree de?” Ì la keebaa naata miiroo soto ko, ì ye dokoo samba nang. Biring ì ye dokoo samba nang, kutoo ye a king, buroolu ye a muta ì singolu la, ì ning a tiita. Bari ì ko a ye le ko, “Kana diyaamu!” Kabiring ì ning a be tambi kang saatewo kunto, dindingolu ko, “Kutoo fele! Buroolu be a samba kang.” Wo naata ate dimi, a naata diyaamu. Bitung a jolonta duuma, dindingolu ye a muta. A ko, “Hee, n daa le ye n dundi.” Tubaakolong na taarikoo Jinee-Bisawo bankoo kang, kelejawaroo doo le tarata jee, ì ka a fo meng ye Jankee Waali, Kaabu tundoo kang. Ñing kelejawaroo le ye a dinkee saboo  kanandi keloo ma, meng be keering wo waatoo la, fo ì kana kasaara jee. A ñing dinkee saboo toolu fele: Kubendek Manka, Yaar Manka aning Siki Manka. Kabiring ì futata Kambiya jang, itolu le ye Berefet saatee loo. Biring ì keebaayaata, mooroo doo le naata ì yaamari ko, ì si teyi baa koto doo la. Bitung ì naata teyi baa la ka taa Ñoomi. Bitung ì ye Ñoomi Lameng saatee loo. Siki ka taa nung deemoo la Tubaakolong ne, waatoo meng na a mang tuubi foloo. A ka dolosoo ke jee, adung a ye a kungo fanaa bee debe le ko musoo. Lung killing a be deemoo la, a naata futa yiribaa doo koto, a ye i foñonding jee fo siinoo ye a taa. A be siinoo la waatoo meng na, a ye kumakango moyi, meng ka a fo ko, a be beteyaa la le ka sii jang, kaatu a neemata le. A naata bung kiling loo jee, bitung a siita jee. Bari a naata sawung ka Yarda loo baadaa la. Ñing saatee naata yiriwaa fo koridaa keme luulu janning Ankaliteeri Tubaaboolu ka boyi a kang 1866 sango la. Tubaaboolu la sabatoo jee, wo le ye saatee la yiriwaa naasindi, kaatu ì naata moolu bayi le ka bo baadaa la ka naa sii tintoo la, daameng mu Tubaakolong ti bii. Wo waati kilingo le kono fanaa Ankaliteeri Tubaaboolu ye Purutukeesi Tubaaboolu bayi Alibadaari jooyee to, meng ka kumandi James Island na bii. Moofingolu mennu ning Tubaaboolu daa be fulee kiling nung, wolu naata ì yaamari ka moori baa faa, meng be saatee to jee, wo le be moolu semboo talaa la. Ñing mooroo, ì ka a fo a ye Iburayima Jaata, bari a lonta Jaata sutung ne la. Bitung ì naata a faa, saatee la kuwo bee naata tara itolu bulu. Saatee moolu ye keloo wulindi ñing Tubaaboolu kamma, ì la kaputeenoo naata jolong kolongo kono, saatee moolu ye meng sing nung jee. Tubaakolong saatee ñing too bota wo le to, bari a too mu Yarda le ti nung. Kabiring saatee moolu ye keloo wulindi ì kamma kotenke, ì naata maakoyirilaalu soto, mennu mu jinoolu ti. Ì ka yelema kumoolu le ti, ning ì ye Tubaabu meng bung, wo ka faa le. Wo kumoolu be jee le hani ka bii, adung ì ka saatee moolu maakoyi le ning suuloo futata ì ma. Bii tiloo la, koridaa tang seyi ning seyi le be Tubaakolong saatee kono. Alikaali woorowula le ye alikaaliyaa ke jee ka bo sawungo waatoo la ka naa bii. Wolu toolu mu ñinnu le ti: Keebaa Janko Samate, Kering Janko Samate, Keebaa Nfalli Maane, Laamin Nfalli Maane, Sirifu Nfalli Maane, Ba Jere Samate aning Laamin Samate, meng be maraloo la saaying teng.         [Image:Dembox.jpg]              Demba Jobate    Ñankonkorongo ning totoo la ñoodang boroo -  Jumaa le ye jumaa dang? Lung doo le sotota, ñankonkorongo ning totoo sonkata. Ì ka ñoo soosoo fo totoo ko ñankonkorongo ye ko, “Nte le ye i dang boroo la!” Bari ñankonkorongo fanang ko ate le ye ko, “Nte le ye i dang boroo la!” Ì be wo sonkoo le la fo sango futata ì ma jee. Sango ko ì bee ye ko, ”Ali ka mung ne sonka jang?” Ì fuloo ye ì la komolu saata. Bitung sango naata ko, ”Wo mang ñoosaba sii, kene fele, kereng fele! Ali bee ye naa, ali ye loo ñing nuunewo kang. Ning nga tooroo fee, ali bee si i bori. Moolu be a long na le, meng ye a mooñoo dang boroo la.” Saaying, kabiring sango ye a la tooroo fee ”peep,” totoo ye a dati ka poding-poding. Ñankonkorongo be calang-calang kang, a ye totoo fili kooma. Kabiring totoo futata a ma, ñankonkorongo ko a ye ko, ”Hayi, muru nang kooma. Moolu ko ’podoo,’ bari m mang a fo ’podoo.’ Saaying i ye ñing kenoo meng podi, jumaa le be wo bori la ite ye?” Kabiring wo keta, sango ko, “Wo mu tooñaa le ti. Moolu ko ‘podoo,’ bari m mang a fo ‘podoo.’ Saaying, ali bee be a dati kuu la le. Ali loo nuunewo kang!” Sango ye tooroo bula a daa kono, a ye a fee “peep.” Kiribiti ñankonkorongo ning totoo ye boroo dati. Saaying totoo tuta kooma, ñankonkorongo ye a dang, kaatung totoo mang podi. Saaying a koyita moo bee ma ko, ñankonkorongo le ye totoo dang boroo la, bari totoo le ye ñankonkorongo dang podoo la.         [Image:cham1xA.jpg]             Omaru Kamara    Saa baa, miniyang baa Musu doo le nene sotota. A ko, a mang lafi kee la, fo meng i ye a long ko, ning a be taama la, a singo ka kuma le ‘kaasi-kaasi.’ Kee jamaa le naata musoo ñing kanu. Saaying saa naata wo kumoo le moyi, a fanaa ye i kalang ko moo. A naata ka taa musoo yaa, bari kabiring a be naa futuu la musoo ma, a ka a singo kumandi le ’kaasi-kaasi.’ Musoo ko a wuluulaalu ye ko, ”Nga ñing kewo le kanu.” Ì naata futuwo siti ì teema, aning kewo ning musoo ñing naata taa. Bari kabiring ì naata fo ì futata kewo ñing yaa, musoo naata a long ko, ñing mu saa le ti. A be jee, a naata juloolu je, ì be tambi kang, a ko ì ye ko: ”Juloolu-wo-juloolu, ning ali taata, ali ye a fo m baa ning faa ye, ì ye n dii kee meng na, juloolu, saa baa, miniyang baa, juloolu!”         [Image:OmarxA.jpg]              Laamini Camu    Meng keta wuloo la sabatoo ti suwo kono Sanji jamaa koomanto nung, daafengolu bee be sabatiring wula baa le kono. Ì ka ì la kuwolu bee talaa ñoo teema, aning ka ñoo kumandi ka beng dulaa kiling to, puru ka ñoo kalamutandi kuwolu la, mennu be kering ì la dinkiraa to.   Sanji kiling naata soto, konkoo aning jaa baa naata ke. Konkoo ye saateemoolu batandi. Ñamboolu te kering, tubaabuñoolu jaata, fiifengolu bee faata. Saaying saateemoolu la dannoolu dunta wula la ka daafengolu faa-faa laala. Ñing naata daafengolu masilang baake le fo ì ka ñoo ñininkaa ko, jumaa le ñanta faa la saaying. Ì naata ñoo kumandi ka beng bantabaa to, ñing kamma la puru ì si ñoo so hakiloo la. Kunkuwuloo wulita, a ko:  ”Nte ye miiroo soto le, meng beteyaata. Bayiri dannoolu be sabatiring saatewo ye banta la le, m`be m`batu la le fo ì ye ì la suboolu samba saateekononkoolu ye, kaatu ì ka ì la kidoolu fili looring ì la bungolu kono le. Bitung n`si taa, ngà ì la kidoolu fayi baa baa kono.”   Daafengolu bee sonta kunkuwuloo la kumoo la, fo a tuta wuloo dammaa la, kaatu dannoolu kono, kee doo mu wuloo kafuñoomaa le ti. Kabiring ì pareeta bengo la, wo loo ning baroo teema ì taata ka daafengolu la kulloolu dantee dannoolu ye. Bitung dannoolu naata ì la kidoolu samba ñoo la. Daafengolu naata taa dannoolu la dinkiraa to, bari ì mang feng tara jee. Ì ko, ”Jumaa le ye dannoolu sobindi n`na feeroo la?” Foolaa mang soto a la. Ì naata taa ì la juubeerilaa yaa. Juuberilaa ko ì ye ko, ”Wuloo le taata ka ali la feeroolu saata dannoolu ye.” Bitung wo naata daafengolu kamfaa baake. Ì naata a fo ko, itolu ning wuloo te sabati la ñoo kang kotenke. Wo to le,  wuloo yuukuyuukuta, a taata sabati dannoolu yaa. Ñing ne keta wuloo la sabatoo ti suwo kono.                                                                                            [Image:dogsx.jpg]               Isaac Christianssen     Ñing bankoo Tubaaboo la bankoo ñing! Heeyi, batu nga! Ning i ye a miira ko, ka naa jang, i la bataa le banta, i be jaakaali la le. Jang na kidee le warata, dookuudulaa le dammaa, bari ka kodoo maabo ka koleyaa. I lafita ka i la kodoo maaboringo mendi, Bari dontoroo dorong ne ka meng. Tumameng ñing be kering, i la moolu Kambiya la jikoo ka wara fo a warata bim! I be kodi baa kii la ì la, bannasaloo aning sunkarisaloo waatoo. Ning i ñaa be yelering ne, i be a kalamuta la ko, ñing bankoo la mansakundaa ka faniyaa jamaa le fo, ko daa-wo-daa. Bari a la faniyaa fanaa dammaa te. Suuñaaroo aning moofaa kuwo, fitinoo kono, fuwaareeyaa kono, Ning i ye a la tarikoo karang, i be kuu jamaa fahaamu la. Bunaafayoo la buuñaa ka baliyaa. Ñing bankoo ka “Democracy” kawandi, bari a ka mansakundaa doo le duku, adung a ka a silandi. A ka mansa moofaaringo le faabandi. Ning a keta, wo mansoo sonta a la hamoo le la. Bari ning a keta, wo mansakundaa mang song a la, a si a beteyaa noo ñaa-wo-ñaa, ning bankoo be a wakilindi la ka a kasaara. Ntolu ñanta kalamuta la ko, moo mu kilingo le ti, bari fanang ko, i bee mang kaañang. Ning i dingo faata, i be kumboo la ko moo-wo-moo. Bitung mung ne ye a saabu, moo si moo doo la dingo faa noo? Ning a keta a dingo ti - a te diyaa la a ye. Tilimbaliyaa aning finkoo le ye a saabu. Fitinoo mu tooñeeri baa le ti, bari toolewo ka a muta ko jaabiroo le ti. Aning ka fitinoo ñandi koleyaata le kayi, Hakoo baa le ka moo la duniyaa le kasaara, i mang meng dadaa. Ñing bankoo ye meng ke banku jamaa le to, ka fankadangolu suuñaa, warang ka moo noo. A bulu be nooring yeloo le la. Ntolu bee mu siiñoolu le ti. Ning i i ye kuu kurungo ke i siiñoo ye, hani i balanta ka a suutee, i ye a ke i fango ye. Ka faa la tilingo kono le fisiyaata ka baluu fankamaayaa bari tapaleeyaa aning kuu kurungo le kono.            [Image:Isaac.jpg]               Demboo Jaata ka bo Tubaakolong                           Bakari Caamu ka bo Kotu Boosi darayifoo ning keebaaringo Kee doo le nene sotota, a ka taamoo, bari ate nene mang bula boosoo kaa doo to. Saaying kabiring a bulata boosoo la, a ye darayifoo je, wo ka jiya dundi. Ate ye a miira, wo lafita ka wo wutu le. Kabiring ì futata poliisoolu ma, darayifoo taata ka a la lansiinoo yitandi ì la. Janning darayifoo ka naa dorong, keebaa ning taata ka jiya ñing na ka a jikii-jakaa fo a a ye a tiñaa. A taata darayifoo nooma, a ko a ye ko: - “Nte ye i dahandi le! Kabiring wutudulaa to i ye a kata puru ka i la jiya wutu, i mang a wutu noo. Bari a fele, nte ye i dahandi!” Darayifoo ko a ye ko: - “Ning m mang a miira i la keebaayaa la, m be i tu la poliisoolu bulu jang ne, ì ye i maabo.” Futuwo la Donkiloo Duniyaa musoolu, saatee musoolu, i ko, n si naa ali kontong, ÿa naa ali yaamari futuwo siloo la. Musunding doo le barang-barang too faata, kee te a buluu. Mooroolu mang song na sali la a ma muumeeke. Dindingolu le ye a samba, kee te a buluu. Nte be looring daamento, nenoo le dunta n na. Ali bo siiring de, kuu le be ali kung na, jong mang i labang long, saayaa te sara la. Baakari Caamu le ye ñing donkiloo safee, ka bo a baamaa bulu Badibu la too soto sunta meng na Kee doo le tarata nung Badibu, a too mu Faa-Badu le ti. Ì ko, lung kiling a ning dindingolu taata deemoo la. Kabiring dindingolu ñaa ye suloo je, ì ko: “Faa-Badu, suloo fele, yiroo santo!” Kabiring Faa-Badu naata, a seleta suloo nooma santo, a ñapita suloo kang santo dorong. Bitungo a ning suloo jolonta nang duuma piram! Dindingolu wuurita, ì ko a ye ko: “Faa-Badu, kori a mang i barama?” A ko ì ye ko: “A mang m barama, bari a ye i buu na kuruto kono le.” Bitungo ì ko, wo le ye Badibu too saabu. Ì ka a fo jee le ye ko ‘Badibu’, bari ì ko, nunto ì ka jee kumandi ‘Badu’ le la. Kodoo la mantooroo Ka bo kewo doo la, meng ning Eesa be taama siloo kang: Biring Eesa be taa kang taamoo la, a ning kewo doo benta, meng fanaa be taa kang taamoo la. Saaying ì naata mbuuroo sang siloo kang puru ning konkoo ye ì muta ka a domang-domang domo fo janning ì be futa la ì ka taa daameng. Saaying ì be taa kang, kewo ñing ye mbuurukung kilingo suuñaa, a ye a domo. Saaying konkoo ye ì muta, Eesa ye a ñininkaa mbuuroo la. A ko, a ma¿ mbuuroo domo. Bitung Eesa ye a bula jee. Ì be taa kang, ì ye ninsikantarilaa je. Eesa ye wo daani ninsi kiling na. Bitung ì ye ninsoo jani, ì ye a domo. Eesa naata a ye wo ninsi kuloolu kafu ñoo kang, a ye ì timpa, bitung ninsoo wulita, a taata. Wo to le Eesa ko a ye ko, ”Mansoo meng ye ¥ tanka ñing konkoo la; ning ite le ye mbuuroo domo, i tiling.” A ye i kali ko, ate mang a domo. Ì tambita ñaato kotenke. Ì taata, konkoo ye ì muta kotenke. Eesa naata sango je, a ye a muta, ì ye a domo. Biring ì pareeta, Eesa ye a ñininkaa kotenke ko, “Mansoo meng ye i tankandi ñing konkoo la; jumaa le ye mbuuroo domo?” A ko, “Billaayi, m mang a domo!” Saaying ì taata fo ì naata fata sila doo to. Eesa taata sila doo la, ate kewo fanaa taata sila doo la ka taa saatee doo to. A ye a tara wolu la mansakewo saasaata, bitung a ko wolu ye ko, ate ka moo kendeyandoo le ke. A naata wolu la mansakewo ñing lipa, a ye wo faa. Bitung wolu naata a muta. Ì ko, ì be a faa la le. Wo lootoo dorong, Eesa naata funti nang ì kang jee. A ko ì ye ko “Ñing mu m baadingo le ti, ali ka a samba mintoo le to?” Wolu naata kuwo ñing bee fo Eesa ye. Bitung Eesa ko ì ye ko, “Ning meng ye ali la wo mansoo ñing wulindi, ali be a bula la le bang?” Ì koa ye ko, “Haa!” Eesa ye ì la mansakewo wulindi. Ì taata fo ñaato, Eesa ko a ye ko, Mansa Tallaa, meng ye i kanandi saayaa la; jumaa le ye mbuuroo ñing domo?” A ko, a mang a long. Bitung Eesa ye a bula jee kotenke. Ì taata, ì be siloo kang, ì naata harijee sanikodi kunnee fula la siloo kang. Eesa ko a ye ko, ”Ning a tara, ite le ye mbuuroo domo, adung i ye i tiling, m be ñing naafuloo bee tu la i bulu le.” Wo to le a ko Eesa ye ko, ate le ye a domo. Bitung Eesa ye kodoo ñing bee bula a bulu, a taata. Saaying ate kewo ñing be looring sani kodi kunnee ñing kunto, a be moo batu kang meng be a ñung na. Bitung kee saba naata a placetara jee. Wolu ko, “M` be a faa la le, ngà kodoo ñing talaa.” Bitung wolu ye a faa, ì ye kodoo ñing taa, ì taata. Konkoo naata wolu fanaa muta, ì ye kodoo ñing taa, ì ye a dii doo la, puru a ye taa ka domoroo sang ì ye nang. Bitung a ko, “M be posinoo le ke la jee, ning ì ye a domo, ì si faa.” placeCityBari a ye a placetara, wo kee fuloo fanaa ko, ì be domori sannaa faa la le, ì ye kodoo ñing talaa ñoo teema. Biring domori sannaa ñing naata, a ye domoroo dii wo kee fuloo la, ì ye a faa. Wo koolaa, ì naata domoroo ñing domo, ì fanaalu faata jee. Eesa muruta nang ka bo a la taama siloo kang. A ye a tara, a mooñoo ning wo kee saboo bee faaringo be laaring siloo kang. A ko, “A fele, kodoo ye a tinna, ñing moolu ye ñoo faa.” Bitung a ko, "Duniyaa be labang na teng ne." Ali a baraka.         [Image:Bakaryx.jpg]             Ñoomi Bayo ka bo Jambanjeli    Dinding tombondirilaa Nga a soo dindingo doo le la. Ñing dindingo, tombongdiroo diyaata a ye baake le. Feng-wo-feng, ning a ye wo je a si wo tombong a ye a samba a baamaa ye, fo lung kiling a naata kunu baa le sika, a ye a samba suwo kono. A ko a baamaa ye ko, ”M baamaa, nga kunu baa le tombong.” A baamaa ko a ye ko, ”Taa, a ke tombong bungo kono.” Bitung a ye wo ke, a ye tombondiroo ke le fo ì ye bungo loo. Ning a ye feng-wo-feng tombong, a ka wo fengolu ke wo bungo le kono. Bitung kunu baa naata a fo ko, ”Duu, duu, duu.” Dinding ning boroo taata a baa kang, a ko a ye ko, ”M baa-wo-m baa, kunoo ko, ’Duu, duu, duu.’ Naa, ning i mang balang kunoo be seyi la m bulu, ning ali mang balang, kunoo be seyi la, kunoo be seyi la m bulu!” A baamaa ye i la bungo fengo bee dii kunoo la. Wo le ye a tinna i ka a fo dindingo la, feng bee tombongo mang beteyaa.  [Image:noomi2x.jpg]      Suusuulaalu la kuwo    Mamansata Bayo, Jambanjeli      I yoo, hani bii ning n naata suusuulaa la karoo la. Suusuulaa mu feng kurung baa le ti. Ning i la dulaa mang seneyaa, wo ka diyaa suusuulaa ye baa-baake le, kaatu a ka tara seewooring ne dorong. Suusuulaa la seewoo, wo mang ke moo la seewoo ti de, kaatu saasaa dorong ne be a bala. Adung hadamadingo la jaatakendeyaa kummaayaata baake le. Moo be daa-wo-daa, i si a kata i ye jaatakendeyaa soto. A keta bannaayaa le ti suusuulaa ye pooti kotoo jamaa le tara faaring jonkong kooma jiyo la. Bungolu mang sankewo soto. Kewolu musoolu aning dindingolu, kabiring suusuulaa mansa ñaa ye ñing bungolu je, a tiita a ye. A be kidoo fayi la, kaatu a seewoota le. A ñanta dung na ñing bungo kono le. A ye dindingolu ñing keebaalu je laaring jee, sankee te moo-wo-moo kunto. Kabiring suusuulaa ye ñing moolu je, a kumata jee. Nte ka mung ñining, wo le mu ñin ti: A ye kooma juubee, a ko a la moolu ye ko, ”Ali naa, ali naa!” Wolu fanang naata ì seewooring baa, ì ning denkiloo. î ka ñing fo denkiloo to ko, “Bulu kalabaa ñaadaa pampatang, kaaraa boko bufudi jamba kono. Yoo, ning a ke ko bulu kalabaa ñaadaa pampatang, dindingolu si a jaabi ko, ”Kaaraa boko bufudi jamba kano”. Musoo meng be jikiring a fango la, suusuulaa mansa boyita wo le fango saña bentengo kang. A fele, a keta a ye maleeriya ti.         [Image:MobTraining6x.jpg]       Faaraa ning Jambakatang Ka bo "WEC - Karang Kitaabu Foloo" to   Faaraa ning Jambakatango mu siiñoo le ti. Lung kiling Jambakatango kuuranta. A ko Faaraa ye ko, ”Dukaree, m maakoyi booroo to, kaatu n na kuurango ye m batandi baake.” Faaraa ko a ye ko, ”Boori te m bulu.” Bari a ye a tara, boori be Faaraa bulu le. A ye ñing ne miira a sondomoo kono ko, ning a ye booroo dii Jambakatango la, ning wo kendeyaata, ate ning wo be kenoo ñing jambandoo talaa la le. Jambakatango kumboota, a kumboota, bari Faaraa mang song, a so la booroo la. Jambakatango ko a ye ko, ”M be faa la le de, bari i si ñing kumoo muta i sondomoo kono ko, siiñoo kuu buka siiñoo kaari.” Jambakatango naata faa. Faaraa kontaanita, kaatu a kiling ne be wo kenoo jambandoo bee taa la. A ye a suloolu fayi kenoo karoo bee la. Lung kiling loo ñinilaalu naata, ì ye wo Jambakatango sung jaaroo je looring. Ì ye a boyi ka a bee kuntung-kuntung. Bari ì mang a long, ì be a siti la meng na. Ì naata Faaraa sungo je looring a fang ma. ì ye ì la teerangolu taa teng ne, ka Faaraa buloo bee kuntu. Wo mang kaa¥ang, ì ye a sungo fango boyi. Faaraa  ye i miira a siiñoo la kumoo la, a kumboota. A ko, ”Ning nga a long, nga n siiñoo maakoyi.” Wo le ye a tinna ì ka a fo ko, ”Faaraa ning Jambakatang, siiñoo kuu buka siiñoo kaari.”